Trong xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, xã Mỹ Hòa (TX Bình Minh, Vĩnh Long) là một trong những địa phương có thu nhập bình quân đầu người cao nhờ vào cây bưởi Năm Roi. Tuy nhiên, thời gian gần đây cây bưởi Năm Roi của xã Mỹ Hòa đang giảm diện tích và sản lượng, đặc biệt là thời điểm dịch COVID-19 bùng phát, giá bưởi xuống thấp, làm ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của người dân.
 |
| Cây bưởi Năm Roi đang cho năng suất và sản lượng giảm. |
Vấn đề này cần được tháo gỡ để giúp xã Mỹ Hòa giữ vững tiêu chí thu nhập, cũng như để cây bưởi Năm Roi không bị mai một.
Diện tích vườn bưởi đang giảm dần
Xã Mỹ Hòa hiện có 1.161ha bưởi Năm Roi, trong đó có khoảng 500ha bưởi già cỗi (12- 17 năm) cây cho trái không lớn, nên người dân đang cải tạo trồng lại. Xác định bưởi Năm Roi là cây trồng chủ lực, đã có thương hiệu và chỉ dẫn địa lý, Đảng ủy, UBND xã Mỹ Hòa luôn vận động người dân duy trì diện tích vườn bưởi.
Theo ông Nguyễn Minh Quang- Bí thư Đảng ủy xã Mỹ Hòa, khi nông dân đốn bưởi già cỗi để trồng lại, 2 năm đầu dưỡng rất tốt, nhưng đến năm thứ 3, chuẩn bị cho trái thì bị vàng lá. Diện tích trồng bưởi Năm Roi của xã Mỹ Hòa đang ngày càng giảm khi nông dân chuyển sang trồng các loại cây khác.
Bên cạnh, các công trình dự án của TX Bình Minh tập trung ở xã Mỹ Hòa rất nhiều (đường giao thông, đê bao sông Hậu…) cũng khiến cho diện tích vườn bưởi tiếp tục giảm. Cùng với đó, năng suất bưởi Năm Roi của xã Mỹ Hòa đang giảm mạnh. Khoảng 3 năm trước, 1ha bưởi cho khoảng 45 tấn nhưng bây giờ chỉ còn 25 tấn.
Ngoài ra, bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, thương lái mua bưởi xô tại vườn chỉ còn 8.000- 9.000 đ/kg (trước đó giá bưởi loại I khoảng 25.000- 30.000 đ/kg, loại II 20.000 đ/kg), giá bưởi xuống thấp nên ảnh hưởng rất lớn đến thu nhập của nông dân.
Ông Nguyễn Minh Quang cho biết thêm, khi nông dân trồng lại thì cây bưởi không còn phát triển tốt như trước, có người trồng lại bị hư đến 2 lần, nên buộc lòng phải trồng cây khác.
Hiệu quả không có nên vận động nông dân trồng lại bưởi Năm Roi rất khó. Trên thực tế, đa số nông dân lấy cây đầu dòng, giống cũ tại địa phương nhân ra trồng, mà những cây giống cũ đến nay đều đã già cỗi, thậm chí bị bệnh… nên bưởi Năm Roi không còn phát triển như trước nữa.
Ông Châu Văn Trịa- Trưởng Ban Dân vận Thị ủy, Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam TX Bình Minh dự đoán, khả năng cây bưởi Năm Roi của TX Bình Minh sẽ có thể tiếp tục sụt giảm về năng suất và diện tích. Vì vậy, cần nghiên cứu là có nên tiếp tục trồng bưởi Năm Roi hay sẽ chuyển đổi trồng cây khác. Hiện, đã có nông dân trồng xen canh với mít, vì đây là loại cây rất dễ trồng. Do đó, có khả năng khó giữ được cây bưởi Năm Roi. Dẫn đến loại cây đặc sản nổi tiếng của địa phương có thể bị mai một dần.
 |
| Cây bưởi Năm Roi của xã Mỹ Hòa đã bị thoái hóa, do giống cây quá lâu đời. |
Cần khôi phục lại giống bưởi Năm Roi
Ông Trương Thành Dãnh- Giám đốc Sở Nông nghiệp- PTNT nhận định bưởi Năm Roi đã được xác định là cây đặc sản của tỉnh chứ không riêng TX Bình Minh hay xã Mỹ Hòa.
Bưởi Năm Roi thì huyện nào cũng có trồng, tuy nhiên về diện tích và điều kiện thì không nơi nào bằng xã Mỹ Hòa. Trên thực tế, xã Mỹ Hòa được coi là cái nôi trồng bưởi Năm Roi của tỉnh Vĩnh Long, nhưng có một nghịch lý là không có giống để duy trì.
Thời gian qua, tôi đã trực tiếp xuống xã nhiều lần. Các nhà khoa học cũng như các thầy cô ở Trường ĐH Cần Thơ đã xác định cây bưởi Năm Roi của xã Mỹ Hòa đã bị thoái hóa, do giống cây quá lâu đời. Hiện, chỉ còn cách nhờ nhà khoa học tạo ra giống mới, khỏe mạnh, việc này cần phải kết hợp với Viện Cây ăn quả miền Nam thực hiện.
Về dự án, đề án của Sở Khoa học Công nghệ cũng như các chương trình khuyến nông 2021, đều đã đưa vào để hỗ trợ cho xã. Ngành nông nghiệp đang tiếp tục kết hợp với Phòng Kinh tế thị xã để thực hiện vấn đề này.
Đồng chí Bùi Văn Nghiêm- Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy cho biết: Thời gian tới, cần phải tiếp tục trồng cây bưởi Năm Roi và phải tính toán để bảo tồn; cần làm việc với Viện Cây ăn quả miền Nam và một số viện, trường để khôi phục giống.
Thời gian qua, nông dân cứ lấy cây giống mẹ để chiết và trồng lại, nhưng cây đã thoái hóa thì không thể nào phát triển tốt, nếu lặp đi lặp lại nhiều lần sẽ tốn kém tiền của. Nhà vườn không tin tưởng và bỏ trồng luôn. Như thế, sẽ mất đi loại cây đã có thương hiệu của tỉnh.
Đây là vấn đề đặt ra cần phải có sự tính toán kỹ lưỡng. Bên cạnh, có thể xã hội hóa để tỉnh có một số loại cây giống chủ lực trong sản xuất, khi giao dịch với những nơi cung cấp cây giống cần có sự cam kết để không gây thiệt hại cho người dân.
Ông Nguyễn Minh Quang- Bí thư Đảng ủy xã Mỹ Hòa: thời gian qua, xã phối hợp với Sở Nông nghiệp- PTNT cùng Viện Cây ăn quả trồng 24ha bưởi Năm Roi theo chuẩn GlobalGAP và 50ha theo chuẩn VietGAP, những nơi thực hiện chương trình này đều đạt hiệu quả.
Bài, ảnh: XUÂN TƯƠI / VĨNH LONG ONLINE
Đăng nhận xét